SOLUCAN GÜBRESİ
1- SOLUCAN GÜBRESİNİN FAYDALARI :
Genel:
- Organik sebze meyve üretiminde kullanılır:
- Toprağı fiziksel, kimyasl ve biyolojik olarak ıslah eder, iyileştirir.
- Üstün vasıflı, dengeli, besleyici, verimliliği artırıcı bir organik gübredir.
- İçerisinde çimlenecek ot tohumu yoktur.
- Zararlı Bakteri ve virüsler bakımınan Tam sterildir.
- Yararlı mikrobiyal, biyolojik bir gübredir.
- Başta kök çürüklüğü olmak üzere hastalıklara karşı direnci ARTIRIR.
- Oramdaki hastalık etmeniş Patojenleri baskılar.
- Sebze ve meyvelerin raf ömrünü artırır.
- Doğal aromayı verir.
- Solucanlar kaliteli rotein kaynağıdır. (Kuşlar, kümes hayvanları ve balıklar için)
- Bitki toprağına verilme oranı: Saksının, bitkinin toprağının % 20 solu gübresi olması idealdir.
- Mantar Yetiştiriciliğinde Solucan Gübresi Kullanımı :(Kayna: mfkorganiktarım/Balıkesir-TÜBİTAK): Özellikle istiridye mantarı yetiştiriciliğinde 50 kg lık torba harcına 10 kg (%20) kaliteli, solucan gübresi katıldığında:
a- Ortalama 6 kez ürün alındığı,
b- Su tutma kapasitesinden dolayı Nemlendirme ihtiyacının minimal düzeye indiği,
c- İçerdiği humik ve fulvik asitler ile yararlı bakteriler sebebi ile kararmanın azalıp, raf ömrünün uzadığı, armanın belirginleştiği görülmüştür.
2- SOLUCANLARIN TANITIMI
- Gübre üretimine en uygun ve yaygın türler:Esencanlar olarak ta tabir edilir
- (Latincesi: Eisenia fetidave Eisenia andrei), (Kırmızı Kalifornia solucanı, Kırmızı Anadolu olucanı)
- Solucanların Ömrü: 45-51 gündür.
- Solucanların çoğalması: Solucan nüfusu uygun şartlarda, yaklaşık 3 ayda iki katına çıkar.
- Solucanın ağırlığı Yaklaşık 0.5 gamdır.
3- GÜBRE ÜRETİMİNDE GENEL KURALLAR
- Üretim: Herbir solucan 0.5 gr ile 1 gr arasında gelmektedir.
- Bir solucan günde 0.25 gr ile 1 gr arasında gübre üretir.
- Pazara sunulan Solu gübresinin nem oranı: % 30-50 aralığında olmalıdır.
- Kümes hayvanlarının gübreleri (yüksek amonyak içeriğinden), uygun değildir.
- Arıtma çamuru da uygun değildir. Çamur oranı % 50 ve üzerinde ise solucanlar ölmektedir.
- Tavşan gübresi yüksek üreden dolayı yıkanmak kaydı ile çok iyi bir solu besindir.
- Kendi uygulamalarımızda arton, mukavva, kağıttan fazlaca bir verim alınamamıştır.
- Solu gübresi paketlerine: Diğer bilgilerin yanında; Hammaddenin menşei, içeriği, hangi tür solucanla üretildiği yazılmalıdır.
| SOLUCAN MAMASI TEKNİK BİLGİLERİ | |
| PARAMETRE | DEĞER |
| İdeall mama nemİ | % 85 |
| Yaşayabileceği nem aralığı | % 70-90 |
| pH | 7-8 arası |
| İdeal Sıcaklık | 20 C |
| Aktive Sıcaklık | 15-30 C |
| Ölüm Sınırı | 0 C altı, 35 C üstü |
| MAMA SICAKLIĞI - VERİM İLİŞKİSİ | |
| +13 C civarı | 14 Günde hasat |
| 20 C civarı | 7 Günde hasat |
| 27 C ve üzeri (30 C de çalışma durur, 40 C de ölmeye başlarlar) | 14 Günde hasat |
ÜRETİM KAPLARI:
A. Saksı, Kova, Kasa, Sandık vb mobil kaplarda üretim: Portatif kaplardır.(Amatör olarak yeni başlayanlar için)
B. Sabit Tavalarda Üretim: 1x1x0.65 m ebatlarda, ayaklı kaplar şeklinde olan yapılardır. (Başlangıç için)
C. Sürekli Akış Bandında Üretim : Altı ızgaralı, 1.50 cm eninde, 65 cm yüksekliğinde, ort. 20 m uzunluğunda, altı ızgaralı, yerden 65 cm yüksek ayaklı olan bant tipi yapılardır. Kap tamamen dolduktan sonra, alttan olgun gübrenin ekl.motorla çalışan kesici bıçakla peyder pey kesilerek alınması esasına dayanır.(Profosyonel)
4- GÜBRE ÜRETİMİ (Uyglama)
- Üretim kabı hazırlanır.
- Uygun iklimlendirme yapılır.
- En alta yaklaşık 10 cm kalınlığında nemli hazır solucan gübresi serilir.
- Solucanlar gübrenin üzerine ortalama 15.000 ad/m2 dozunda dökülür.
- Bir-İki gün beklenir. Solucanlar ortama adapte olur ve Solucanlar acıkırlar.
- Üzerine yaklaşık 5 cm kalınlığında nemli mama dökülür.
-
Kışın 10 cm kalınlığında, sıcak mevsimlerdeyem serilebilir. Üst limitlerde ise (25 °C) 5 cm serilir. Yemlerin üzeri bastırılmaz, üzerine hiçbir cisim konulmaz.
Nemlendirme: Günlük nem kontrolü yapılır. %80-85 ne gereklidir. Nemin serinliği el ile hissedilmelidir. Ortamın hava sıcaklığına ve havanın nisbi nemine göre, yazın günde 1-2 kez, kışın haftada 2-3 kez ince sulama yapılır. Tavanın üzeri 2/3 oranında, branda benzeri bir örtü ile örtülerek yüzeyin çabuk kuruması geciktirilebilir.
6- Yaklaşık 5 gün sonra, gübrenin üzeri dümdüz olunca tekrar 5-10 cm nemli yem serilir.
7- Yaklaşık 3 ayda 60 cm kalınlığındaki yem, solucan gübresine dönüşür.
- Sürekli akış tavasında, tava dolduktan sonra: Standart olarak her yemlemeden önce (Yaklaşık 10 günde bir) alttan gübre kesimi (hasadı) yapılır.
-
Sabit Tavalarda Dolan Alandan Solucan Nakli:
1-Göç Ettirme:
Solucanlar 1-2 gün aç bırakılır. Üst kısma yem dolu, altı ızgaralı kasa konarak solucanların kasaya çıkması beklenir. Kasaya çıkınca yeni alana dökülür.(Önerilir)
2-Üstten Alma: Dolan tavanın üst kısmından yaklaşık 10-15 cm lik kısmı kalıp halinde alınarak yeni alana konur.(Önerilmez)
Eski alandaki olgun gübre elenerek az da olsa kalan solucanlar alınıp, yeni alana konur.
5- MAMA HAZIRLAMA
- Solucan gübresinin en hassas, en önemli kısmı mama hazırlamadır. Zaten bu gübrenin üretimi için olmazsa olmaz iki şarttan birincisi mama hazırlama, ikincisi ise uygun İklimlendirmedir.
- Bazı işletmeler mama hazırlamayı, yıllarca edindiği tecrübeleri, meslek sırrı olarak kendilerine saklarlar.
- Bizim aşağıda belirttiğimiz kaynaklar ışığında önerilerimiz aşağıdadır:
| ÖRNEK 1 | |
|---|---|
| Çiftlik gübresi (Tamamı büyükbaş veya max. % 50 küçükbaş) | % 70 |
| Çay posası | % 20 |
| Elma, armut, muz kabuğu, kavun, karpuz parçacıkları, yağsız mukavva kırpıntıları | % 05 |
| Yumurta kabuğu (Öğütülmüş) %1-2 +Marul, maydonuz çim kırpıntıları %4 | % 05 |
| ÖRNEK 2 | |
|---|---|
| Çiftlik Gübresi (Tamamı büyükbaş veya max. % 50 küçükbaş) | % 70 |
| Reçinesiz ince odun talaşı | % 15 |
| Demlenmiş çay posası | % 15 |
Demlenmiş çay posası, elma, armut, kavun, karpuz püresi)
6- NEMLENDİRME:
- Günde iki kez, ince zerrecikler halinde üstten nemlendirilir. Kullanılan su içme suyu niteliğinde olmalıdır. .
- Dış havanın nemine göre veya üzerine hafif hava geçiren örtü yapılıp yapılmamasına göre biraz artar veya eksilir.
7- SAĞLIKLI SOLUCAN NASIL ANLAŞILIR (Maması, İklimlendirmesi ve Nemi Uygun)
| SAĞLIKLI SOLUCAN | SAĞLIKSIZ SOLUCAN | |
| Renk | Koyu pembe, kırmızımsı | Açık pembe, beyazımsı |
| Kalınlık | Tükenmez kalem içinden (2 mm) kalın | Tükenmez kalem içinden (2 mm) ince |
| Hareketlilik | Hareketli, aktif | Hareket az ya da saece dukununca hareket var |
| Yavru Durumu | En az 2 cm mesafede bir yavru var. | Yavru yok ya da 2 cm den daha seyrek. |
| Sayı | 5x5x5 cm3 hacimde en az 5 ad solucan var | 5x5x5 cm3 hacimde 5 ad solucandan az |
FOTO-1
FOTO-2
FOTO-3
FOTO-4
Yararlanılan Kaynaklar:
- Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 2015 Solucan Çalıştayı El Kitabı-2016
- Solucan gübresi üretimi yapan diğer işletemelerin deneyimleri.
- Kendi uygulama deneyimlerimiz.
